O skórze - najważniejsze informacje

Postanowiłam zebrać najważniejsze informacje o skórze, które uważam za niezbędne by prawidłowo pielęgnować skórę i zapobiec jej starzeniu.
Post ten będę aktualizować.


Ochrona lipidowa skóry, płaszcz lipidowy składający się z naturalnego sebum, potu i łoju, oraz czynników zewnętrzych np. zawartych w kremach. Płaszcz ten zawiera woski, tłuszcze, kwasy tłuszczowe oaz węglowodory. Po zmieszaniu się z potem stanowi płaszcz hydrolipidowy, który na powierzchni warstwy rogowej wraz z keratyną odpowiada za procesy wchłaniania oraz przenikania do skóry różnych substancji. Substancje zawarte w pocie, kwas węglowy oraz kwasy tłuszczowe utrzymują pH na powierzchni skóry na poziomie 4,5-7, co ma stanowić zabezpieczenie przed czynnikami chemicznymi, bakteriami oraz grzybami. Niszczący wpływ na płaszcz lipidowy mają mydła alkaliczne i detergenty, które powodują zobojętnienie kwasów tłuszczowych i wzrost pH skóry. Czas całkowitego odtłuszczenia skóry trwa od 10-20 minut, natomiast odbudowa płaszcza lipidowego już około godziny.

Współczynnik pH to pochodna stężenia - a więc odnosi się wyłącznie do roztworów, tak więc mówienie o pH skóry czy kremu jest pewnym uproszczeniem (nadużyciem). Takie używanie współczynnika pH nie jest zgodne z jego zdefiniowaną wartością, ale dla celów czysto praktycznych jest wygodne (umowne) i dlatego pojawił się w reklamach i opisach kosmetyków. Dla praktycznego zestawienia: skóra ma pH 5,5 i krem czy szampon ma pH 5,5 będzie się kojarzyć pozytywnie, jako pożądana zgodność. Stosowanie takiego nieprecyzyjnego określenia w reklamie możemy tolerować, ale w opisach kosmetyków, technologii, kontroli jakości już nie.

Budowa skóry - Naskórek

Składa się z 5 wartsw

• warstwa podstawowa - zawiera barwnik skóry - melaninę 
• warstwa kolczysta
• warstwa ziarnista - Warstwa ta jest nieprzezroczysta i zasłania naczynia znajdujące się w skórze właściwej (brak jej na wargach, stąd ich czerwony kolor) 
• warstwa jasna
• warstwa rogowa - która w 50 % składa się z keratyny, a pozostałe 50 % to substancje rozpuszczalne w wodzie, tj. aminokwasy, lipidy oraz sama woda. Warstwa rogowa chroni skórę przed wpływem szkodliwych czynników zewnętrznych, zarówno mechanicznych, chemicznych jak i promieni pozafioletowych, nadając jej elastyczność i sprężystość, a to wszystko dzięki zawartości keratyny.

Naskórek zbudowany jest z ceramidów, cholesterolu, wolnych kwasów tłuszczowych, naturalnego czynnika nawilżającego oraz keratyny.

·      CERAMIDY stanowią 65% naskórka, tworząc spoiwo między komórkami zabezpieczające grubsze warstwy skóry. Ceramidy są wytwarzane w wewnętrznych warstwach naskórka. Ich funkcja polega na skutecznym zatrzymywaniu wody w skórze, ochronie jej przed odparowywaniem oraz zapewnieniu spoistości warstwy rogowej. Spoiwo to zaczyna zanikać w wieku 40 lat i nie produkuje już ceramidów, niszczy je także promieniowanie UV oraz środki powierzchniowo czynne, dlatego trzeba je uzupełniać przez wprowadzanie ceramidów, np. w kremach.

·         CHOLESTEROL należy do grupy naturalnych związków steroidowych. Osłabia spójne warstwy okluzyjne (tworzą na powierzchni skóry hydrofobowy film, utrudniający przenikanie wody przez naskórek, Chroni to skórę przed utratą wilgoci, ale jednocześnie nie pozwala na przenikanie substancji hydrolilowych (wody) do skóry i utrudnia jej oddychanie), tworzące się na powierzchni skóry. ). Jest składnikiem lanoliny (tłuszcz owczy). Stosowany w kosmetyce, gdyż jest dobrym emulgatorem. W połączeniu z tłuszczami jest surowcem do produkcji kremów, mleczek i emulsji. Stosowany też jako aktywny składnik środków do pielęgnacji włosów(przeciwdziała wypadaniu, wpływa na porost i elastyczność).

Cholesterol jest ważnym składnikiem błon komórkowych. Zmiękcza skórę, wzmaga wchłanianie wody i innych składników zawartych w kosmetykach. Nie jełczeje, stabilizuje tłuszcze. Jest jednym z najważniejszych lipidowych składników warstwy rogowej skóry. Deficyt cholesterolu zaburza równowagę lipidową naskórka.

Nazwa łacińska w kosmetykach: Cholesterol (Choleth-24)

Przykładowe kosmetyki zawierające cholesterol:

o Queen Helene - Odżywka z cholesterolem
o Iwostin, Lipidia, Emulsja lipidowa do ciała
o Ziaja Med, Kuracja Lipidowa, Fizjoderm, Balsam
o Ziaja Med, Kuracja Lipidowa, Fizjoderm, Krem

• WOLNE KWASY TŁUSZCZOWE są składnikami tzw. witaminy F i lipidów międzykomórkowych warstwy rogowej. Odgrywają dużą rolę w zatrzymywaniu wody przez skórę, nie są produkowane w procesach metabolicznych, więc muszą być pobierane z otoczenia (głównie w olejach roślinnych).

• NATURALNY CZYNNIK NAWILŻAJĄCY to składnik warstwy rogowej naskórka nadający jej zdolność pochłaniania wody

• KERATYNA jest włóknistym białkiem, nierozpuszczalnym w wodzie. Jej skład oraz wiązania warunkują strukturę, wygląd, sztywność, podatność na skręcanie i układanie włosów. Preparaty zawierające keratynę wbudowują się we włókno włosowe, dzięki obecności ugrupowań siarczkowych takich jak w ludzkiej keratynie.

Proces odnowy komórkowej trwa średnio 28 dni.

Skóra jako bariera ochronna jest dość oporna na wnikające w nią preparaty. Wchłaniane są nieliczne składniki preparatów kosmetycznych, ich mała część pozostaje na powierzchni naskórka, a około 50% z niej odparowuje. Składniki kosmetyków mogą wchłonąć się jedynie do warstwy rogowej, gdyż skóra stanowi doskonale zabezpieczenie przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi (jedynie liposomy wchłaniane są do głębszych warstw naskórka, do warstwy ziarnistej).

Liposomy -mikrokapsułki, które można wypełnić substancją biologicznie czynną, np. witaminami. Liposomy bez trudu przenikają między komórkami do głębszych warstw skóry. Tam są rozkładane – komórki pochłaniają substancję aktywną, otoczka zaś uzupełnia barierę lipidową.

Skóra właściwa

•  KOLAGEN jest białkiem włóknistym o właściwościach pochłaniających wodę (kumuluje 70% wody naszej skóry) i zbudowanym z 19 aminokwasów. Zjawisko starzenia się skóry związane jest z postępującym przekształcaniem się kolagenu, który staje się coraz bardziej odporny na działanie chemiczne i mniej zdolny do utrzymywania wilgoci. W skórze występuje kilka rodzajów kolagenu. 

Zbudowany jest z długich, spiralnych łańcuchów peptydowych, w których występuje 19 aminokwasów. Najważniejsze z nich to: prolina, glicyna, hydroksyprolina i hydroksylizyna, przy czym ostatnie dwa nie występują praktycznie w białkach innych.
Po 23 roku życia zaczyna jej szybko ubywać - to zaczynają pojawiać się zmarszczki, przebarwienia, skóra wiotczeje.

•  ELASTYNA jest białkiem włóknistym i ma zapewniać skórze elastyczność, sprężystość i ciągliwość. Można ją rozciągnąć do podwójnej długości i powróci ona do swojej wyjściowej długości. 

Elastyna jest białkiem włóknistym, występującym wspólnie z kolagenem w tkance łącznej. Dzięki ciągliwości i spężystości swoich włókien, zapewnia skórze pożądaną elastyczność.
Elastyna jest jednym z najbardziej stabilnych chemicznie białek.
Nie rozpuszcza się w wodzie ani typowych dla białek rozpuszczalnikach.
W procesie hydrolizy uzyskuje się rozpuszczalną elastynę o niższym ciężarze cząsteczkowym i w postaci roztworów wodnych, buforowych lub alkoholowych, wprowadza się do preparatów .Nasz organizm produkuje włókna elastynowe tylko do 25 roku życia, natomiast całkowity zanik następuje w wieku 40 - 50 lat kosmetycznych.

• MUKOPOLISACHARYDY stanowią główny składnik tkanki łącznej, zapewniając tkankom elastyczność oraz przepływ substancji odżywczych. Odpowiadają za utrzymanie właściwego poziomu nawilżenia skóry oraz prawidłowej struktury skóry, działają osłaniająco na organy wewnętrzne i spełniają funkcję łącznika naskórka ze skórą właściwą.